Anafilaksi – Sıkça Sorulan Sorular

Anafilaksi, aniden ortaya çıkan ve öldürücü olabilen şiddetli bir alerjik hastalıktır.  Özellikle fazla duyarlı olan alerjik insanlarda aniden oluşan ağır anafilaksi tablosu ölümle sonuçlanabilir.  Ülkemizde daha çok besin alerjilerine, ilaçlara (penisilin gibi) veya arı sokması ile oluşan anafilaksiye  bağlı ölümlere basın ve yayın organlarında sık sık rastlamaktayız. Anafilaksi alerjenler ile karşılaşıldıktan sonra dakikalar içinde belirtileri ortaya çıkabilir.

Deride yaygın kızarıklık ve kabarıklık olması, dudaklar, dil ve boğazda şişme olması,  aşırı hapşırma ve burun akıntısı, nefes almada zorlanma ve hırıltı, baş dönmesi, kan basıncının düşmesi sonucu aniden yere yığılma, çarpıntı, bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı görülebilir. Kişinin bünyesi ne kadar çok alerjik ise anafilaksinin belirtileri de o kadar hızlı bir biçimde ortaya çıkar ve hastanın durumu o kadar ağır olur. Ancak, anafilaksi belirtilerinin bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar değişen zaman diliminde ortaya çıkabileceğini unutmamak gerekir.

Besinler: İnek sütü, yumurta, fındık, fıstık, badem, susam gibi yağlı yemişler, balık ve diğer deniz ürünleri.

İlaçlar: Özellikle penisilin ve benzeri ilaçlar, ağrı kesiciler,  radyolojide kullanılan radyokontrast maddeler.

Arı ve diğer böceklerin zehirleri

Lateks (kauçuk) içeren tıbbi malzeme ile temas.

Bunların dışında bir de sebebi tam olarak bilinemeyen “ idiyopatik anafilaksi ”  ve  egzersizle  ortaya  çıkan “egzersizle oluşan anafilaksi” denilen  durumlar da  vardır.

Hasta hemen sırt üstü yatırılmalı, ağzı ve burnu temizlenmeli ve rahat nefes alması sağlanmalıdır.

Anafilaksi tedavisinin temel ilacı adrenalin’dir.

Eğer hastalar daha önceden hekimleri tarafından verilmiş hazır adrenalin iğneleri taşıyorlarsa bunu hemen uyluğun ön-yan tarafından kas içine uygulamalıdırlar. Bu uygulamanın ardından hemen  acil ambulans çağrılmalı veya en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Anafilaksi, arı sokması sonrası oluşmuşsa arının iğnesi parçalanmadan çıkarılmalı ve yara yeri sabunlu su ile yıkanarak  aralıklı  buz tatbik edilmelidir.

Kan basıncı düşmüş olan hasta aniden ayağı kaldırılırsa ani ölümün meydana gelebileceği unutulmamalıdır.

Hastalar alerjik olduklarını bildikleri maddelerden uzak durmalıdır.

Hastalar, üzerlerinde alerjileri olduğunu belirten bir kolye veya bilezik  taşımalıdır.

Ailenin  bütün bireyleri, yakın arkadaşlar ve risk altında olan çocuksa arkadaşları  durumdan haberdar edilmeli ve özellikle alerji yapacak maddelerden uzak durma ve anafilaksinin belirtileri konusunda eğitilmelidirler.

Arı alerjisi olanlar açık havada renkli ve açık elbiseler giymemelidir

Her türlü enjeksiyon çocukluk aşıları dahil mutlaka bir sağlık kuruluşunda yapılmalı ve  enjeksiyon sonrası sağlık kuruluşunda en az 15-20 dakika beklenmelidir.

Daha önceden anafilaksi geçirmiş veya geçirme riski olan çocukların aileleri mutlaka  yanlarında  hazır adrenalin enjektörü taşımalı ve gerektiğinde bunu kullanmayı öğrenmelidir.