KALICI OJE VE PROTEZ TIRNAKLARDAKI GİZLİ RİSK: AKRİLAT ALERJİSİ
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Prof. Dr. Emek Kocatürk Göncü anlatıyor:
Kalıcı oje, akrilik protez tırnak ve jel protez tırnak nasıl işlemlerdir ve ne tür riskler içerirler?
Kalıcı ojede tırnaklara cila sürülmesinin ardından cilayı katılaştırmak için ultraviyole (UV) ışığı uygulanır. Burada uygulamanın sürekli yaptırılması sonucu sık UV’ye maruz kalmak cilt kanseri riskini artırma potansiyeline sahiptir. Uygulamalara ara vermek, uygulama öncesi güneşten koruyucu krem sürmek veya ucu açık eldiven giymek deri kanseri riskine karşı koruyucu önlemler olabilir. Ayrıca uygulama öncesi tırnağın aşırı törpülenmesi de tırnak hasarına yol açabilir.
Akrilik ve jel protez tırnak uygulamalarındaki temel fark, jel protez tırnakta özel protez tırnak jellerinin tırnağa uygulandıktan sonra UV lambalar ile kurutulması söz konusu iken, akrilik protez tırnak uygulaması özel akrilik tozlarının akrilik monomer ile karıştırılıp tırnağa uygulanması yoluyla yapılmaktadır. Burada yine uzun dönemde sağlık tehdidi olarak UV temasına bağlı kanser riskinden ve erken yaşlanmadan bahsedebiliriz. Ancak tüm bu uygulamalarda ortaya çıkabilecek ortak problem, kullanılan ürünlerin içerisinde bulunan akrilatlara bağlı alerji gelişimidir.
Akrilat alerjisi nedir ve ne gibi belirtilere ve sonuçlara yol açabilir?
Akrilat alerjisi daha önceleri genellikle dental personel (diş hekimleri, diş teknisyenleri gibi), matbaacılar, boyacılar ve yapıştırıcılarla temas eden işçilerde görülen bir durum iken son yıllarda özellikle tırnak işlemlerine (akrilik tırnaklar, jel tırnaklar, kalıcı oje) bağlı olarak ortaya çıktığı gözlenmektedir. Bu reaksiyonlar hem işlem uygulanan kişilerde hem de işlemi uygulayan estetisyenlerde görülebilmektedir. Ayrıca evde uygulama ile bu risk daha da artmaktadır.
(Met)akrilat kimyasallarının en bilinenleri 2-hidroksietil metakrilat (HEMA), 2-hidroksipropil metakrilat ve etil akrilat olmakla birlikte yama testlerinde en çok saptananı HEMA’dır. HEMA, 2019 yılından itibaren Avrupa Kontakt Dermatit Derneği Yama Testi Bazal Serisine girmiştir.
Akrilat alerjisi tırnak ürünlerine bağlı olduğunda özellikle ellerde, parmakların uçlarında, tırnak etrafında, el bileklerinde kızarıklık, kaşıntı, şişlik, soyulma, kabuklanma, kepeklenme gibi ekzematöz belirtilerle ortaya çıkabilir. Ancak bu belirtilerin göz kapağı, yüz, boyun, karın derisi, kasık derisi gibi ilk etapta akla gelmeyecek bölgelerde de ortaya çıkabileceği akılda bulundurulmalıdır. Tırnaklarda da tırnak plağının tırnak yatağından ayrılması ya da diğer çeşit tırnak bozuklukları görülebilir. Ayrıca nadiren ürtiker ya da nefes darlığına da yol açabilir. Tırnak teknisyenleri sürekli bu kimyasallara temas ettiklerinden semptomlar onlarda daha belirgin olabilir.
Akrilatlar tırnak ürünleri dışında başka sektörlerde de kullanıldığından ve alerji bir kez kazanıldığında ömür boyu kalıcı olduğundan, keyfi bir nedene bağlı olarak bu alerjiyi edinmek, kişilerin ileride mecburi olarak kullanmaları gerekecek tıbbi malzemeleri kullanmalarına engel teşkil edebilir. Buna örnek olarak dental protez uygulamaları, ortopedik cerrahi uygulamaları, medical cihaz uygulamaları veya saç/kirpik protez uygulamaları verilebilir.