YENİ NESİL PİŞİRME YÖNTEMLERİ ALERJİYE YOL AÇAR MI?

Türkiye Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Dr. Velat Çelik, son dönemde gündemde olan sıcak hava fritözleri gibi yeni nesil pişirme cihazları, besin alerjilerini tetikleyip tetiklemeyeceği konusunda alttaki bilgileri verdi.

Sıcak hava fritözleri, sıcak hava üfleyerek sıcak havanın yiyeceklerin etrafında yüksek hızda dolaşmasını sağlıyor ve yiyecekleri bu yöntemle pişiriyor. Bu yöntem ile hem %80 daha az yağ kullanılıyor hem de geleneksel yağda kızartmalar kadar gevrek ve lezzetli yiyecekler elde edilebiliyor. Üstelik yiyecekler, geleneksel yağda kızartmaya göre daha az kalori ve daha az akrilamid gibi sağlığa zararlı kimyasallara maruz kalıyor.

Daha sağlıklı oldukları iddia edilen yeni nesil pişiriciler besin alerjilerini tetikler mi?

Sıcak hava fritözleri; sıcak hava akımının içine konulan besini pişirirken, besindeki alerjenler cihazın temizlenmesi zor yerlerine kadar yayılabiliyor. Sonraki pişirmede alerjen içermeyen besin kullanılsa bile, önceki besinden kalan alerjen yeni besine bulaşabilir ve bu besin yenildiğinde reaksiyon oluşturabilir. Örneğin balık alerjiniz olduğunu ve birisinin daha önce sıcak hava fritözünün içinde balık kızarttığını düşünün. Balık alerjenleri fritözün temizlenmesi zor bölgelerine yayılmış olabilir ve sonraki pişirmede bu alerjenlerin yemeğe bulaşması, alerjik reaksiyona yol açabilir. Bu nedenle evde besin alerjisi olan biri varsa, bu cihaz dikkatli kullanılmalıdır.

Fırınlanmış besini tolere edenler sıcak hava fritözlerini kullanabilir mi?

Bazı besinlerin ısındıkça alerjenik özelliği azalırken bazılarının alerjiye yol açma potansiyeli devam eder. Örneğin süt alerjisi olan bazı çocuklar fırında pişirilmiş sütlü keki, sorunsuz tüketebilir. Ya da oral alerji sendromu teşhisi olan bir erişkin çiğ elma ile alerjik reaksiyon yaşarken mikrodalgada işlem görmüş elmayı sorunsuz tüketebilir. Bu işlemler için standardize edilmiş tarifler, sıcaklık ve işlem süreleri belirlenmiştir ve alerji hekimi tarafından programlanır. Ancak sıcak hava fritözleri ile bir besinin alerjiye yol açma potansiyelini azaltmak için hangi ısıda ve ne kadar süre işlem görmesi gerektiği net olarak belli değildir. Bu konuda çalışmalar sonuçlanana kadar  fırınlanmış besinleri tolere eden hastaların bu cihazlarda pişmiş besinleri de tüketebileceğini söylemek doğru olmaz.

Besin alerjisi olan hastalar bu cihazı kullanırken dikkatli olmalı

Sıcak hava fritözlerinin alerjik hastalıklarda kullanımı hakkında henüz yeterli bilgimiz yok. Besin alerjisi olan bireyler bu cihazı kullanırken dikkatli olmalı ve şiddetli besin alerjisi olanlar ortak cihaz kullanmaktan kaçınmalı, kendilerine ait bir fritöz kullanmalı.