Bitki Çayları ve Ballıbaba Alerjisi

Bitki çaylarını artık sadece kışın hasta olduğumuzda tüketmiyoruz. Günümüzde adeta sağlıklı yaşamın bir simgesi haline geldiği için tüm mevsimlerde ve her yaş grubunda tercih edilen bir içecek oldular.  Bitki çayı denince ıhlamur, adaçayı, yeşil çay, melisa, rezene, papatya, biberiye, ökse otu, tarhun, rezene, zencefil, sarı kantaron, gülhatmi, hibiskus gibi pek çok çeşidi var.

Bitki çaylarının nasıl ilaç benzeri faydaları varsa ilaç benzeri yan etkileri de var.   Mesela metabolizmayı hızlandırarak zayıflamamızı sağlaması için içtiğimiz yeşil çay, kafein içerdiği için hipertansiyon ve çarpıntıya yol açabilir. Yine bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için tercih ettiğimiz ekinezya alerjik yakınmalara neden olabilir. Ekinezya gibi kuşburnu ve tarçın ihtiva eden çayların da alerjik yakınmalara yol açtığı bildirilmiştir. Bitki çaylarına bağlı en sık kaşıntı, kızarıklık, ödem ve egzama gibi deri alerjileri görülmektedir. Deri alerjileri yanısıra bitki çaylarının astımlı hastalarda nadiren nefes darlığına ve öksürüğe yol açtıkları bildirilmiştir. Tüm dünyada astım tedavisinde ve polen alerjisinde çin çayları yaygın olarak kullanılmakta iken bitki çaylarının bizzat alerjiye neden olması tezat gibi görünmektedir. Ancak diğer alternatif ve tamamlayıcı tedavi yöntemleri gibi çin çaylarının da etkisi henüz bilimsel olarak gösterilememiştir.

Bitki çaylarına bağlı alerjik reaksiyonlar en sık ballıbaba familyasından olan çaylarda görülür. Ballıbabagiller, çoğunlukla güzel kokulu otlar, nadiren çalılar veya ağaçları kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır. Yaprakları karşılıklı, çiçekleri iki kanatlı ve sapları dört köşelidir. Başta nane, fesleğen, kekik, adaçayı, melisa ve lavanta çiçeği olmak üzere bu familyaya ait çiçekler güzel kokuları nedeniyle çay ve baharat olarak tüketilmektedir. Lamiaceae alerjisi olarak tıp literatürüne geçmiştir.

Ballıbaba alerjisine bağlı kaşıntı sık görülmesine rağmen alerjik ödem ve alerjik şok çok nadirdir, daha çok temas dermatiti bildirilmiştir. Çayların yanısıra baharatların içinde de bulunabileceğinden uzamış kaşıntılarda mutlaka akla gelmeli, diyet yaparken besinlerin içindeki bu gizli alerjenler uzaklaştırılmalıdır. Bilhassa giderek daha çok ev dışında yemek yiyen çocuklarımızın nedeni bilinmeyen alerjik yakınmalarında tetikleyici olarak ballıbaba alerjisi de düşünülmelidir